Πέμπτη 17 Δεκεμβρίου 2015

Οι ετυμολογικές ρίζες του κουραμπιέ και του μελομακάρονου

Είναι σήμα κατατεθέν των Χριστουγέννων και κανείς δεν μπορεί να αντισταθεί στη νοστιμιά τους. Οι κουραμπιέδες και τα μελομακάρονα πλημμυρίζουν με γεύσεις τους ουρανίσκους και γίνονται μια αγαπημένη συνήθεια των εορτών.
Ποια είναι όμως η ετυμολογία των δύο γλυκών; Σύμφωνα με στοιχεία που συνέλεξε ο Δημήτρης Σταθακόπουλος, δρ. κοινωνιολογίας της Ιστορίας στο Πάντειο Πανεπιστήμιο, μουσικολόγος και δικηγόρος η ρίζα είναι:
Qurabiya στα Αζέρικα, Kurabiye στα Τούρκικα και φυσικά κουραμπιές στα ελληνικά, που στην κυριολεξία σημαίνει Kuru = ξηρό, biye = μπισκότο. Όμως, η ονομασία μπισκότο καθιερώθηκε τον Mεσαίωνα, ετυμολογικά προερχόμενη από το λατινογενές bis-cuit, που σημαίνει ψημένο δύο φορές (στα αρχαία ελληνικά λεγόταν δί-πυρον), ως τεχνική ψησίματος για να μην «χαλάει» εύκολα ο άρτος, κυρίως των στρατιωτών και των ναυτικών.
Στα σύγχρονα ιταλικά, η λέξη είναι biscotto (τo cookies έχει φλαμανδική / ολλανδική προέλευση που πέρασε στην αγγλική γλώσσα). Το λατινικό bis-cuit διαδόθηκε μέσω των Βενετών εμπόρων και στην Ασία, όπου καθιερώθηκε ως παραφθορά της λατινικής λέξης, σε biya/biye, οπότε συνδέθηκε με το δικό τους Qura /Kuru (ξηρό) και έδωσε τη νέα μικτή (λατινο-ανατολίτικη) λέξη Qurabiya / Kurabiye, η οποία με αντιδάνεια ξαναγύρισε στη δύση και ελληνοποιημένη πλέον έδωσε το «κουραμπιές» με την έννοια του ξηρού μπισκότου, που διανθίστηκε με αμύγδαλα, ζάχαρη άχνη κ.λπ.
Τα μελομακάρονα έχουν ετυμολογικά αρχαιοελληνική προέλευση όσο και αν το μυαλό πάει στο «ιταλικό» μακαρόνι. Στα λεξικά αναφέρεται ότι η λέξη «μακαρόνι» παράγεται από τη μεσαιωνική ελληνική λέξη «μακαρωνία» (επρόκειτο για νεκρώσιμο δείπνο με βάση τα ζυμαρικά, όπου μακάριζαν το νεκρό). Η μακαρωνία με τη σειρά της έρχεται από την αρχαία ελληνική λέξη «μακαρία», που δεν ήταν άλλο από την ψυχόπιτα, δηλαδή, ένα κομμάτι άρτου, στο σχήμα του σύγχρονου μελομακάρονου, το οποίο το προσέφεραν μετά την κηδεία.
Αργότερα, όταν η μακαρία περιλούστηκε με σιρόπι μελιού ονομάστηκε: μέλι+μακαρία = μελομακάρονο και καθιερώθηκε ως γλύκισμα του 12ημέρου, κυρίως από τους Μικρασιάτες Έλληνες και με το όνομα «φοινίκια». Οι Λατίνοι και αργότερα οι Ιταλοί χρησιμοποιούσαν τη λέξη μακαρωνία ως maccarone που τελικά κατέληξε να σημαίνει το σπαγγέτι. Τέλος, από το μεσαίωνα και μετά στη Γαλλία και την Αγγλία, ένα είδος αμυγδαλωτού μπισκότου ονομάστηκε «macaroon» (το γνωστό σε όλους σήμερα «μακαρόν»).

Πηγή: http://www.newsbeast.gr/greece/arthro/623359/oi-etumologikes-rizes-tou-kourabie-kai-tou-melomakaronou

Δευτέρα 7 Δεκεμβρίου 2015

Κοιλιοκάκη (εντεροπάθεια από τη γλουτένη)


Η κοιλιοκάκη, γνωστή και ως «εντεροπάθεια από γλουτένη» είναι πανάρχαια ασθένεια. Περιγράφηκε για πρώτη φορά από τον Αρεταίο τον Καππαδόκη που άσκησε την Ιατρική τον 1ο αιώνα μΧ στη Μικρά Ασία αλλά αγνοήθηκε για εκατονταετίες μέχρι το τέλος του 18ου αιώνα. Τότε ο Samuel Gee, γιατρός στο Νοσοκομείο St Mark’s του Λονδίνου, περιέγραψε τη νόσο ως “coeliac affection” και πρότεινε ότι η θεραπεία της, αν υπάρχει, θα είναι με ειδική δίαιτα.
Μετά τον Gee κι άλλοι γιατροί ασχολήθηκαν με τη νόσο αλλά ήταν μόλις μετά τον 2ο Παγκόσμιο πόλεμο που ο Dicke, Ολλανδός γιατρός, ενοχοποίησε τα δημητριακά ως υπεύθυνα για τη νόσο. Ο Dicke έκανε οξυδερκείς παρατηρήσεις για τη σχέση δημητριακών και κοιλιοκάκης πριν από τον πόλεμο που επιβεβαιώθηκαν στη διάρκεια του πολέμου όταν τα παιδιά που έπασχαν από κοιλιοκάκη βελτιώθηκαν επειδή δεν έτρωγαν ψωμί από αλεύρι σιταριού, κριθάρι, σίκαλη και βρώμη.
Όταν μετά τον 2ο Παγκόσμιο πόλεμο η αγορά της Ολλανδίας τροφοδοτήθηκε ξανά με δημητριακά, τα παιδιά με κοιλιοκάκη επιδεινώθηκαν. Εργασίες άλλων ερευνητών τεκμηρίωσαν την υπόθεση του Dicke, τις παθολογανατομικές βλάβες που προκαλούν οι τοξικές τροφές όπως και τους μηχανισμούς μέσω των οποίων προκαλείται η εντεροπάθεια. Έτσι, σήμερα γνωρίζουμε ότι η κοιλιοκάκη οφείλεται στη βλαπτική επίδραση που ασκούν στον βλεννογόνο (δηλαδή τον εσωτερικό χιτώνα) του δωδεκαδακτύλου και της νήστιδας γενετικά προδιατεθιμένων ατόμων μικρά πεπτίδια πλούσια σε γλουταμίνη, που περιέχονται στη γλουτένη.
Η γλουτένη είναι

Πέμπτη 19 Νοεμβρίου 2015

Γιατί να τρώω κόκκινες και καυτερές πιπεριές κάνοντας δίαιτα;

Καταρχήν κάνοντας δίαιτα θα πρέπει να τρώτε πολλά λαχανικά. Περιέχουν πληθώρα θρεπτικά συστατικών, πολλές φυτικές ίνες, νερό και ελάχιστες θερμίδες.
Μας χορταίνουν και διευκολύνουν τη φυσική μας αποτοξίνωση, κάτι που χρειαζόμαστε κάνοντας δίαιτα. Όσον αφορά ειδικότερα τις πιπεριές, αποτελούν λαχανικά εξαιρετικής θρεπτικής αξίας, λόγω του υψηλού περιεχομένου τους σε αντιοξειδωτικά συστατικά.

Ειδικότερα η κόκκινη πιπεριά αποτελεί εξαιρετική πηγή βιταμίνης C, περιέχει βιταμίνη Α, βιταμίνη Β6 και σημαντικούς αντιοξειδωτικούς παράγοντες όπως το λυκοπένιο. Το λυκοπένιο αποτελεί ένα ισχυρό προληπτικό όπλο έναντι διαφόρων μορφών καρκίνου, όπως αυτός του προστάτη.

Παράλληλα, ο συνδυασμός

Σάββατο 14 Νοεμβρίου 2015

Ψηφιακή παρουσίαση για τον Σακχαρώδη Διαβήτη

http://issuu.com/elenitsakogianni/docs/diabetes-ebook
Αναλυτική, κατανοητή, και εμπεριστατωμένη ψηφιακή παρουσίαση για τον Σακχαρώδη Διαβήτη, από έγκριτους επιστήμονες του χώρου. 
Με αφομή την σημερινή παγκόσμια ημέρα ενημέρωσης για τον Διαβήτη, διαβάστε για τα συμπτώματα και τις επιπλοκές, την διάγνωση και τους κινδύνους, τους μύθους γύρω από την ασθένεια αυτή, την συμβολή της άσκησης, τους τρόπους ελέγχου της γλυκόζης αίματος (δηλ. του "ζαχάρου"), αλλά και για την παρακολούθησή της πατώντας εδώ.

Δευτέρα 26 Οκτωβρίου 2015

Οι μαθητές απομακρύνονται από τη μεσογειακή διατροφή

Οι μαθητές απομακρύνονται από τη μεσογειακή διατροφή  Μεγάλη μείωση καταγράφει τα τελευταία χρόνια ο αριθμός των μαθητών στην Ελλάδα που ακολουθεί «ικανοποιητικές» διατροφικές συνήθειες, σύμφωνες δηλαδή με το μεσογειακό πρότυπο δίαιτας. Χαρακτηριστικό είναι ότι το 25% των παιδιών δεν τρώνε πρωινό, ενώ η διατροφή τους υποβαθμίζεται με το πέρασμα στην εφηβεία, όπως δείχνουν, μεταξύ άλλων, τα αποτελέσματα του προγράμματος ΕΥΖΗΝ έπειτα από τρία χρόνια υλοποίησής του.

Πρόκειται για πρόγραμμα του Χαροκόπειου Πανεπιστημίου που υλοποιείται με τη συνεργασία των υπουργείων Παιδείας, Έρευνας και Θρησκευμάτων και Πολιτισμού και Αθλητισμού και καταγράφει και αξιολογεί διαχρονικά διάφορες παραμέτρους της υγείας των μαθητών.
Το έτος 2014-2015 το ποσοστό των μαθητών με ικανοποιητικές διατροφικές συνήθειες διαμορφώνεται στο 25,4%, καταγράφοντας πτώση της τάξης του 35% σε σχέση

Τρίτη 13 Οκτωβρίου 2015

Προσοχή στην μέτρηση του σακχάρου

Ορισμένες κακές συνήθειες μπορεί να αλλοιώσουν τη μέτρηση των επιπέδων σακχάρου στο σπίτι, προειδοποιούν αμερικανοί επιστήμονες.
Όπως εξηγούν στην ιατρική ιστοσελίδα HealthDay, οι ταινίες της μέτρησης είναι στην πραγματικότητα μικρά, πλαστικά ιατρικά εργαστήρια - και όπως όλα τα εργαστήρια πρέπει να χρησιμοποιούνται με καθαρά χέρια, διότι οτιδήποτε υπάρχει πάνω τους μπορεί να επηρεάσει τα αποτελέσματά τους.
Αν, λ.χ., κάποιος έχει ζάχαρη στο δάκτυλό του, αυτή μπορεί να μολύνει το δείγμα του αίματος και η τιμή του σακχάρου να βγει υψηλότερη απ’ ό,τι πραγματικά είναι.
Είναι συνεπώς απαραίτητο οι πάσχοντες από διαβήτη να φροντίσουν να πλένουν πολύ καλά τα χέρια τους με σαπούνι και νερό πριν κάνουν τη μέτρηση.
Εξίσου σημαντικό, όμως, είναι και να τα στεγνώνουν καλά, διότι η υγρασία στο δάκτυλο μπορεί να αραιώσει το δείγμα του αίματος και να οδηγήσει σε χαμηλότερη τιμή σακχάρου από την κανονική.
Προσοχή χρειάζεται και

Πέμπτη 24 Σεπτεμβρίου 2015

Πέμπτη 10 Σεπτεμβρίου 2015

Ευρωπαϊκή Εβδομάδα Αθλητισμού: Δελτίο Τύπου Πανελλήνιου Συλλόγου Διαιτολόγων – Διατροφολόγων

7-13 Ευρωπαϊκή Εβδομάδα Αθλητισμού, ώρα για ΔΡΑΣΗ, #BEACTIVE

7-13 Σεπτεμβρίου είναι η Ευρωπαϊκή Εβδομάδα Αθλητισμού. Στόχος της Ευρωπαϊκής Εβδομάδας Αθλητισμού είναι η αύξηση της συμμετοχής όλων των πολιτών στη φυσική δραστηριότητα και στον αθλητισμό σε όλα τα επίπεδα, έτσι ώστε να υιοθετήσουν έναν ενεργό και υγιή τρόπο ζωής. Εμείς στην Ελλάδα έχουμε λόγο να υπενθυμίζουμε αυτήν την εβδομάδα, καθώς οι επιδόσεις του ελληνικού πληθυσμού είναι αρνητικές όσον αφορά τη φυσική δραστηριότητα.
Ενδεικτικά, από το Ευρωβαρόμετρο του 2014 για τον Αθλητισμό προκύπτει ότι παρουσιάζουμε το χαμηλότερο ποσοστό αθλουμένων στο φυσικό περιβάλλον, τους περισσότερους πολίτες που δεν ασκούνται ποτέ (ποδήλατο, τρέξιμο, περπάτημα κλπ.). Οι μισοί Έλληνες προφασίζονται ότι δεν έχουν χρόνο για άθληση, ενώ ένα 27% των Ελλήνων δηλώνει την έλλειψη κινήτρων/ ενδιαφέροντος για άσκηση (Special Eurobarometer 412: Sport & Physical Activity, Μάρτιος 2014).
Από την άλλη από τις έρευνες προκύπτει ότι 1 στους 2 Έλληνες είναι υπέρβαρος. Εύκολα λοιπόν προκύπτουν οι συνειρμοί σχετικά με την κατάσταση υγείας των Ελλήνων και τις ανάγκες που υπάρχουν για άρση ή έστω βελτίωση αυτών των ποσοστών.
Το να αυξήσουμε τη δραστηριότητα των Ελλήνων και τη συμμόρφωση σε υγιεινές καθημερινές επιλογές διατροφής δεν μπορεί να μένει σε δραματικές ανακοινώσεις και δελτία τύπου.
Ας μη μένουμε σε διαπιστώσεις, οφείλουμε διατομεακά, διεπιστημονικά, διυπουργικά να ορίσουμε το πρόβλημα, να ορίσουμε τους στόχους και να οδηγηθούμε σε οργανωμένες και στοχευμένες δράσεις.

Μπείτε στη δράση!

Πηγή: http://www.hda.gr/deltio-typoy-eyropaiki-evdomada-athli/

Δευτέρα 7 Σεπτεμβρίου 2015

Τροφική αλλεργία και δυσανεξία: αλήθειες και μύθοι

trofiki allergia mytoi kai alithies
Οι αντιδράσεις στις τροφές διακρίνονται καταρχάς σε τοξικές (πχ τροφική δηλητηρίαση) και μη τοξικές. Στις μη τοξικές αντιδράσεις περιλαμβάνονται η τροφική αλλεργία και η τροφική δυσανεξία.

Ως τροφική αλλεργία ορίζεται οποιαδήποτε ανεπιθύμητη αντίδραση στις τροφές έχει σαν αποτέλεσμα την πρόκληση ανοσολογικής απάντησης, δηλαδή την κινητοποίηση του ανοσοποιητικού συστήματος και την παραγωγή αντισωμάτων ή ανοσολογικών κυττάρων. Η αντίδραση οφείλεται στην λανθασμένη αναγνώριση μιας πρωτεϊνης (γλυκοπρωτεϊνης) ενός τροφίμου ως ξενιστή και η κινητοποίηση διαφόρων ανοσολογικών μηχανισμών με αποτέλεσμα την εκδήλωση αλλεργικών συμπτωμάτων, που ποικίλουν ανάλογα με τον τύπο της αλλεργίας.
Η τροφική αλλεργία διακρίνεται σε Τυπου Ι, ΙΙ, ΙΙΙ, IV. Στην περίπτωση της αντίδρασης Τύπου Ι τα
Related Posts Plugin for WordPress, Blogger...